Zmanipulowana „uchwała Wantucha” – radnego antyszczepionkowego

W tym tekście wykażemy jak radny Łukasz Wantuch zmanipulował opinię publiczną w celu zbicia kapitału piarowego i wprowadzenia dyskryminującej uchwały zmieniającej kryteria rekrutacji dzieci do krakowskich żłobków i przedszkoli.

Zacznijmy od końca, czyli od podstawy do zakwalifikowania tego radnego jako radnego antyszczepionkowego. Otóż, Łukasz Wantuch (jak i pewnie cała jego rodzina, całe grono wielbicieli, cała Rada Dzielnicy III Krakowa) ignoruje wszelkie zalecane szczepienia dla dorosłych, przez co należy go sklasyfikować fachowo jako „potencjalny rezerwuar drobnoustrojów wywołujących u dzieci i dorosłych choroby, którym można zapobiegać poprzez szczepienia”. Poniżej fragmenty rozmowy na fb, w której radny chwali się Mamą i jej wpływie na „komplet szczepień” (wybaczcie literówki):

Radny zarzuca dzieciom określanym jako „nieszczepione*”, że zagrażają innym dzieciom, sam natomiast wymienia jedynie szczepienia z okresu dzieciństwa. W racjonalnym umyśle nie da się pogodzić pędu do stygmatyzacji i dyskryminacji nieszczepionych* dzieci z ignorowaniem szczepień zalecanych dla dorosłych. No chyba, że zastosujemy infantylną wymówkę „nie muszę się szczepić, bo szczepienia nieobowiązkowe mogę stosować według własnego widzimisię”.

Idziemy dalej. Co w „uchwale Wantucha” zostało zmanipulowane?

Odpowiedź: prawie cały tekst uzasadnienia! Cały tekst propozycji uchwały TUTAJ, a jej uzasadnienie dodatkowo poniżej:

Manipulacja nr 1: „Od 2011 czterokrotnie wzrosła w Polsce liczba dzieci, których rodzice odmawiają obowiązkowych szczepień ochronnych”

Każdy wskaźnik w statystykach i epidemiologii powinien być odpowiednio wytłumaczony, aby odbiorca przekazu nie interpretował go w sposób niewłaściwy. Zwrot „dzieci, których rodzice odmawiają obowiązkowych szczepień ochronnych” przez wiele osób jest interpretowany niepoprawnie, jako informacja o dzieciach niepoddanych żadnemu szczepieniu. Nic bardziej mylnego. Po pierwsze, wielu rodziców kwestionujących polski program szczepień poddało swoje dzieci szeregowi szczepień, a niektórzy prawie wszystkim szczepieniom wskazanym przez GIS. Po drugie, urzędnicy interpretują jako „odmawianie obowiązkowych szczepień ochronnych” nawet opóźnianie któregokolwiek ze szczepień. Po trzecie, ogólnopolskie statystyki osób odmawiających szczepień nie wyróżniają z tej grupy osób mających medyczne przeciwwskazania do szczepienia. Po czwarte, co ciekawe, radny Wantuch zawarł w propozycji uchwały właśnie ogólnopolską statystykę, a nie liczbę dzieci istotną dla Krakowa.

Alarmistyczny przekaz w mediach i w uchwale Wantucha nie ma potwierdzenia w rekordowej na skalę światową liczbie szczepionych dzieci w Polsce.

Manipulacja nr 2: „Procent dzieci w Krakowie nieszczepionych na odrę”

Wykres będący główną osią przekazu Łukasza Wantuch to najbardziej rażący przykład niekompetencji radnego w temacie szczepienia / nieszczepienia. Pokazane na wykresie odsetki i łącząca je linia to humbug, ponieważ odsetki dotyczą dzieci w różnym wieku (od pięciolatków do dwulatków) i nie wolno ich łączyć linią, bo prowadzi to do absurdalnych wniosków. Ponadto w 2014 roku część dzieci z rocznika 2013 nie podlegała jeszcze obowiązkowi szczepienia przeciwko odrze (dane pochodzą najprawdopodobniej ze sprawozdań na 31.12.2014), przewidzianego na 13–14. miesiąc życia.

Raporty NIZP-PZH przedstawiają stan zaszczepienia dzieci z różnych roczników przy pomocy słupków (jeden słupek dla danego rocznika, słupków z różnych roczników nie wolno łączyć). Przykład dla szczepienia przeciwko odrze, śwince, różyczce z raportu na dzień 31.12.2013:

Życie: Szczepienia Ochronne 2013, NIZP-PZH

Przenosząc niekompetencje radnego Wantucha na powyższy wykres musielibyśmy połączyć linią „słupek” dwulatka, trzylatka i czterolatka w obrębie jednego roku kalendarzowego, co jest po prostu bzdurą. To bezprzykładna manipulacja.

W kwestii szczepień przeciwko odrze radny przedstawił dane dla Krakowa, nie przedstawił jednak danych czy akceptowalność szczepienia przeciwko odrze, śwince, różyczce w drugim roku życia dziecka zmieniła się wobec roku poprzedniego. Dane zarówno dla Polski jak i województwa małopolskiego (patrz „Dane wstępne 2014”) pokazują spadek akceptacji szczepień przeciwko odrze, śwince, różyczce w drugim roku życia o 3,1% w stosunku do roku 2013 i prawdopodobnie taki spadek akceptacji miał miejsce również wśród rodziców z Krakowa. Taki przekaz nie byłby jednak wystarczająco straszny na kampanię radnego Wantucha.

Jest jeszcze jeden aspekt, który należy wyjaśnić. Według danych wstępnych z 2014 roku poziom zaszczepienia przeciwko odrze dzieci z rocznika 2013 w ich drugim roku życia wynosi 79,7% dla Polski i 78,6% dla woj. małopolskiego. Odsetek ten w Krakowie wynosi 67%. Wyjaśnienie tej różnicy nie jest łatwe, ale wskazuje na kontynuację „starego” trendu opóźnionego wykonywania szczepień jeszcze od czasu istnienia woj. krakowskiego (po powstaniu woj. małopolskiego „efekt byłego woj. krakowskiego” mógł nie być widoczny w statystykach wg. obecnego podziału administracyjnego):

Źródło: Wykonawstwo szczepień przeciw odrze i poliomyelitis na terenie województwa małopolskiego w odniesieniu do założeń programów eliminacji i eradykacji tych chorób, Przegląd Epidemiologiczny 2001

Przy interpretacji danych ogólnopolskich, wojewódzkich czy dla miasta Krakowa należy wziąć pod uwagę, że wykonanie szczepienia w ściśle wyznaczonym terminie jest dla wielu rodziców niewykonalne ze względu na sezonowe infekcje dzieci czy też inne problemy ze zdrowiem.

Manipulacja nr 3: Odsetek osób zaszczepionych na polio „spadł z 99% trzy lata temu do 94% obecnie, czyli poniżej progu określanego przez Sanepid jako minimalny – 94%”

Ostatni fragment uzasadnienia jest najbardziej nieczytelny, bo nie wiadomo, czy dotyczy Krakowa, województwa, czy całej Polski; wpisuje się za to płynnie w strategię całego dokumentu polegającą na bezpodstawnym straszeniu pozosatłych radnych i opinii publicznej. Zrozumienie zawartej w nim manipulacji wymaga pewnej fachowej wiedzy o szczepieniach przeciwko wirusowi polio.

Próg zaszczepienia 95% osób (a nie 94%) dotyczy utrzymania specyficznej odporności zbiorowiskowej przeciwko wirusowi polio, dzięki której rozprzestrzenianie dzikiego wirusa byłoby uniemożliwione. Zaistnienie tego efektu wymaga, aby 95% dzieci poddawane było szczepieniu doustnemu (OPV), bo tylko to szczepienie pozwala zapobiec rozprzestrzenianiu się dzikiego wirusa w środowisku, jeśli taka sytuacja nastąpi.

W Europie większość krajów odeszła wiele lat temu od szczepienia OPV. W Polsce przewidziana jest tylko jedna dawka w 6 roku życia – czyli poza wiekiem żłobkowym i przedszkolnym, przy czym 1/3 rodziców sama zastępuje szczepienie doustne szczepieniem wirusem inaktywowanym (IPV). Innymi słowy, dziecko szczepione IPV i nieszczepione IPV będzie taki samym rezerwuarem dzikiego wirusa polio, jeśli dojdzie do kontaktu z dzikim wirusem. W teoretycznej sytuacji rozprzestrzeniania się dzikiego wirusa polio w Polsce wszystkie dzieci nieszczepione OPV zostaną wezwane do szczepienia OPV, tak jak miało to miejsce w Izraelu w 2013 roku (więcej TUTAJ). Spadek akceptacji szczepień IPV nie jest żadnym dodatkowym ryzykiem dla dzieci w krakowskich placówkach oświatowych. Ponadto, dziki wirus polio jest najmniej prawdopodobnym zarazkiem jaki może nawiedzić krakowskie żłobka i przedszkola. Czy po to wyeradykowano wirusa z naszego kontynentu wiele lat temu, aby straszenie nim trwało w nieskończoność?

Uzasadnienie radnego Łukasza Wantucha to zlepek dezinformacji, zmanipulowany przekaz i pokaz ogromnej niekompetencji w obszarze epidemiologii. Powinniśmy sobie życzyć, aby radny Wantuch nigdy nie przeniósł się do polskiego Sejmu czy Senatu, ponieważ ze swoim talentem do dobierania i przeinaczania faktów, zrobiłby nieszczepione* dzieci Wrogiem Publicznym Nr 1. Dlatego prośmy Krakowian o dalsze wspieranie radnego na jego stołku i trzymanie go na nim.

* określenie „nieszczepione dziecko” używane jest także do dzieci, które poddane były szczepieniom obowiązkowym. Patrz powyżej Manipulacja nr 1.

Lektury uzupełniające:

Szczeptyzm – nowa antyspołeczna i obłudna ideologia

Obłuda w walce z chorobami zakaźnymi i nieszczepionymi dziećmi

Historia i przyszłość dobrowolnych szczepień