Dr n. prawn. Rafał Kubiak: nielegalne szczepienia w Polsce

W Medycynie Praktycznej 02/2012 ukazała się praca dr n. prawn. Rafała Kubiaka (Zakład Prawa Medycznego Katedry Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi) pod tytułem „Odpowiedzialność prawna lekarza za szczepienie bez zgody lub za ciężkie niepożądane odczyny poszczepienne„,  w której autor odpowiada na m.in. na pytanie „Pytanie 1. Czy obowiązkowe szczepienie dziecka wymaga uzyskania zgody rodzica?„

Poniżej przedstawino wybrane cytaty z odpowiedzi p. Kubiaka, przykłady nielegalnych szczepień z praktyki w polskich szpitalach i historię zawiadomienia o pepełnieniu przestępstwa w związku z wykonaniem szczepień u noworodka w 1 dobie życia wbrew pisemnej odmowy szczepień przez rodziców. Na dzień dzisiejszy żadna organizacja walcząca o mniej istotne prawa obywatelskie (Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Pacjenta, Panotpykon, Lex Nostra, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, i inne) nie zajmują się tym tematem lub udają że problem nie istnieje.

Antyspołeczna machina przymusu szczepień od jakiegoś czasu przygotowuje się do sięgania po wszystkie możliwe środki, nawet zamach na prawa opieki nad dzieckiem o czym pisaliśmy na podstronie Szkodliwość społeczna Państwowych Inspekcji Sanitarnych? Wszystkie te działania powodują jednak burzenie zaufania wielu rodziców do celu i systemu szczepień.

Dr n. prawn. Rafał Kubiak o teorii legalności lub nielegalności wykonywania szczepień w Polsce

„Wykonanie zabiegu, w tym profilaktycznego, jakim są obowiązkowe lub zalecane szczepienia ochronne, bez zgody osoby uprawnionej, czyni go nielegalnym (…). Samo więc jego przeprowadzenie bez zgody może uzasadnić odpowiedzialność lekarza, zarówno cywilną, jak i karną.”

„Warto bowiem wspomnieć o art. 4 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, który stanowi, że „w razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 Kodeksu cywilnego.” Wykonanie zaś zabiegu szczepień bez zgody uprawnionego jest naruszeniem prawa pacjenta.”

„Z punktu widzenia prawa karnego do kwestii tej odnosi się art. 192 Kodeksu karnego, który opisuje przestępstwo polegające na wykonaniu zabiegu bez zgody pacjenta (odpowiednio jego rodziców). Za czyn ten grozi alternatywnie grzywna (do 1 080 000 zł), kara ograniczenia wolności do roku albo kara pozbawienia wolności do lat 2. Ściganie następuje jednak na wniosek pokrzywdzonego (czyli postępowania nie może wszcząć samodzielnie prokurator). Rozwiązania te stosuje się również do czynności medycznych, które są z nazwy obowiązkowe, jak ma to miejsca w przypadku szczepień ochronnych. Fakt, iż istnieje obowiązek ich przeprowadzenia nie uprawnia bowiem lekarza do dokonania takiego zabiegu bez wiedzy lub zgody osoby uprawnionej albo wbrew jej woli (w przypadku, gdy rodzic odmawia szczepienia możliwe jest zastosowanie wobec niego sankcji, które przymuszą go do poddania dziecka zabiegowi; nie wolno jednak stosować przymusu bezpośredniego.„

„Dla porządku warto dodać, iż zgoda będzie skuteczna prawnie (czyli będzie ważna) po spełnieniu kilku warunków. W szczególności konieczne jest, aby osoba udzielająca zgody zrobiła to w sposób uświadomiony, czyli została przed jej wyrażeniem należycie poinformowana o konsekwencjach swej decyzji.”

„Przekaz powinien być obiektywny. Lekarz zatem nie może naciskać (wymuszać), nachalnie namawiać i nadmiernie optymistycznie przedstawiać dobrodziejstwa szczepień (zwłaszcza zalecanych). Ostatecznie decyzję o poddaniu się im musi bowiem podjąć zainteresowany. Jeśli lekarz rzetelnie, obiektywnie przedstawi informacje, nie będzie naciskał czy zmuszał do poddania się zabiegowi, to jego działanie jest zgodne z prawem (zrealizuje bowiem swoją ustawową powinność), w konsekwencji więc nie powinien odpowiadać za skutki decyzji przedstawiciela ustawowego dziecka o szczepieniu (albo jego zaniechaniu).”

Praktyka przestrzegania ww. przepisów i zasad przeprowadzania szczepień

W polskiej praktyce przeprowadzania szczepień szczególnie jaskrawe jest łamania praw i zasad podczas przeprowadzania szczepień szpitalnych w pierwszej dobie życia noworodka, a konkretnie:

• przeprowadzanie szczepień wbrew przedłożonej personelowi szpitalnemu pisemnej odmowie szczepień,

• przeprowadzanie szczepień bez uzyskania zgody spełniającej warunki świadomej zgody na zabieg medyczny (np. samo złożenie podpisu na formularzu szpitalnym, gdzie widnieje informacja o szczepieniach przeciwko gruźlicy i wzw b nie spełnia warunków udzielenia świadomej zgody  na szczepienia),

• przeprowadzanie szczepień i kwalifikacji do szczepień pod nieobecność rodzica,

• używanie emocjonalnego szantażu w reakcji na zgłaszanie wątpliwości lub odmowę szczepień.

Historia zgłoszenia popełnienia przestępstwa w związku ze złamaniem prawa i zasad przeprowadzania szczepień w szpitalu w Poznaniu w 2011 roku

W szpitalu w Poznaniu dokonano wbrew woli rodziców i pod ich nieobecność kwalifikacji i szczepień noworodka przeciwko gruźlicy i wzw-b. Rodzice podjęli próbę oskarżenia personelu szpitala o narażenie dziecka na bezpośrednie ryzyko utraty zdrowia lub życia powolując się na art. 160 § 2 Kodeksu karnego. Sprawa nie dotyczyła bezpośrednio wymienionych przez  dr n. prawn. Rafała Kubiaka artykułów (np. art. 192 k.k.), ale w uzasadnieniu odmowy wszczęcia dochodzenia znajdziemy zaskakującą interpretację ustawy o chorobach zakażnych (zob. poniżej wybrane fragmenty uzasadnienia). Przy takiej argumentacji i praktyce sądowej można bezkarnie gwałcić prawa dziecka-pacjenta odnośnie zgody na zabiegi medyczne i pomijać obowiązek informowania rodziców dzieci o możliwym ryzyku szczepień. Wszelkie nadzieje na poprawę tego stanu rzeczy w przyszłości są iluzją.